Augustus 2022.
Een overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen op het gebied van digitale assets en relevante macro-economische ontwikkeling.
KEY TAKEAWAYS
- De zomerse “bear market relief rally” komt ten einde
- De Nasdaq en S&P500 sluiten de maand augustus in de min
- Uitspraken van Jerome Powell, US Federal Reserve, hinten op verdere rentestijging
- De energiecrisis in Europa escaleert terwijl de productie en prijs van olie daalt
- Een euro is tegenwoordig minder waard dan een dollar
- De Ethereum merge nadert, maar van ontkoppeling is (nog) geen sprake
- Bitcoin duikt opnieuw onder de $20.000
Macro-economische ontwikkelingen
In de eerste twee weken van augustus zette de “bear market rally” (een tijdelijke opleving van de markt in een downtrend) van juli op zowel de aandelenmarkt als de markt voor digitale assets door. De Nasdaq steeg in de eerste twee weken van augustus met ruim 7% naar ruim 13.726 punten. De S&P500 steeg met 6% naar 4.325 punten.
Het sentiment op de markten sloeg echter midden augustus om. Mede op basis van uitspraken van de chairman van de US Federal Reserve Jerome Powell over mogelijk verdere rentestijgingen, zetten de koersen opnieuw een daling in. De S&P500 sloot de maand net onder de 4.000 punten en de Nasdaq rond 12.200 punten. De gevolgen van verdere reductie van de balance sheet in de US moeten nog zichtbaar worden in de Amerikaanse economie en het is nog niet duidelijk of de renteverhogingen de oplopende inflatie spoedig gaat kantelen.
Ook in Europe stijgt de rente en het is de verwachting dat de rentestijging in september uit kan komen op (minimaal) 75 basispunten. De problemen met de oplopende inflatie zijn voorlopig nog niet opgelost en het is nog steeds onduidelijk hoeveel rentestijging er noodzakelijk is om de inflatie de kop in te drukken. Ondertussen wordt de inflatie aangewakkerd door een immer escalerende energiecrisis in Europa als gevolg van het afsluiten van de gaskraan door Rusland.
De problemen in de EU in combinatie met de rentestijgingen van de US, die iets vooruitlopen op de rentestijgingen in Europa, plus het versneld afbouwen van de balance sheet door de US Federal Reserve, hebben tot gevolg dat de euro verzwakt ten opzichte van de dollar. De euro is voor het eerst in 20 jaar nu minder waard dan de dollar.
Ondanks, en zelfs in tegenstelling tot, de energiecrisis en de schaarste van energie in Europa, zien we een daling van de olieprijs. Dit is met name het gevolg van zorgen over een afzwakkende wereldeconomie en door de sterke dollarkoers van dit moment. De OPEC heeft recent aangekondigd dat zij de productie in oktober met 100.000 vaten per dag zullen verlagen om zo de olieprijzen te stutten.
Tegelijkertijd wordt aan de andere kant van de wereld de economie van China nog steeds hard geraakt door enerzijds de impact van verregaande corona maatregelen en anderzijds een vastgoedcrisis die steeds verder lijkt te escaleren. De oplopende spanningen tussen China en Taiwan zet de al broze relatie tussen China en de US ook verder onder druk. De sterke dollar zet daarnaast ook de economie van Japan (de derde grootste economie van de wereld) onder druk. De Japanse YEN noteerde het laagste niveau ten opzichte van de dollar sinds 24 jaar.
Al met al zien we diverse signalen voor een wereldwijde (financiële) crisis. Op basis van de historie zien we bij verschillende wereldwijde (financiële) crises (2001 en 2008) dat de koersen van de S&P500 en Nasdaq meer dan 50% kunnen corrigeren vanaf de top over een periode van zo’n 1,5 jaar na de top. Zo bereikte de Nasdaq tijdens de dotcom bubbel in maart 2000 een top van 4.800 basispunten en werd de bodem gezet in oktober 2002 op ruim 800 punten, een 80% correctie. De S&P500 corrigeerde in diezelfde periode ruim 50%. Een vergelijkbaar beeld zien we bij de financiële crisis in de periode van nov 2007 (top) tot maart 2009 (bodem). De Nasdaq corrigeerde ruim 53% en de S&P500 zelfs 57%.
Uiteraard staat elke crisis op zichzelf, maar met de wetenschap dat we nu (zo’n 9 maanden na de meest recente top) “slechts” correcties zien van de S&P500 en de Nasdaq van zo’n 25% tot 30%, doet vermoeden dat de bodem mogelijk nog niet is bereikt. Van ware paniek en capitulatie op de financiële markten is vooralsnog ook geen sprake, maar de onzekerheid en angst daarvoor hangt wel in de lucht.
Digitale assets
Ethereum (ETH) en Bitcoin (BTC) volgden in de eerste twee weken van augustus het positieve sentiment van de financiële markt. De geplande ETH merge (13-15 september) was nog een extra stimulans voor de markt van digitale assets. Met een stijging van bijna 30% steeg de koers van ETH tot $2.042. BTC steeg ruim 10% naar een koers van $25.194 punten.
In lijn met de daling van de financiële markten daalden BTC en ETH in de laatste twee weken van augustus zo’n 20-25%. Mede door enige onzekerheid over de impact van de ETH merge op o.a. het decentrale karakter van het protocol, zakte ETH terug tot zo’n $1.500. Ook BTC zakte terug en sloot de maand af op het cruciale niveau van $20.000.
De correlatie tussen bitcoin en de Nasdaq is met 0.93 nog steeds zeer hoog. Als de Nasdaq en S&P500 de komende weken verder gaan dalen, dan ligt het in de lijn der verwachting dat BTC, en daarmee de markt van digitale assets, mee zal dalen. Het is echter vooral de vraag of ETH op basis van haar aanstaande merge kan gaan loskoppelen van het algemeen sentiment, of dat dit vooral een “sell the news event” wordt waar speculatie de boventoon heeft gevoerd.
De markt voor digitale assets wordt momenteel voornamelijk gedomineerd door bitcoin, ethereum en stablecoins en wordt beïnvloed door somber macro-economische sentiment. Dit overschaduwt enigszins de positieve ontwikkelingen op het gebied van o.a. Metaverse, NFT’s en DeFi. Zo heeft Multicoin Capital onlangs bijvoorbeeld nog een investeringsfonds gelanceerd van 430 miljoen dollar. De NFT markt zal naar verwachting groeien met een CAGR van 24,4% (compounded anual grow rate) naar bijna 74 miljard dollar in 2028.
TECHNISCHE ANALYSE
Zowel de Nasdaq als de S&P500 hebben in augustus een lower high gemaakt op de weekly timeframe. De koersen zijn op de 200 daily moving average en tevens de bovenkant van de weekly Exponential Moving Average (EMA) ribbon gestuit en afgewezen. Dit bevestigt dat we nog steeds in een overduidelijke downtrend zitten op de financiële markten, waarbij naar verwachting de bodem ook nog niet in zicht is. Om een trend reversal te kunnen realiseren, is het van belang dat de Nasdaq ruim boven de 11.000 punten blijft en dat de S&P ruim boven de 3.700 punten blijft. Daarmee ontstaat de kans op een higher low wat een belangrijk signaal zou zijn voor een trend reversal.
Sinds het begin van bitcoin is de onderkant van de monthly EMA ribbon een support level geweest. In juni 2022 kende bitcoin voor het eerst een close onder deze monthly EMA ribbon. In juli herstelde bitcoin met een close exact op de ribbon. Maar dit level wordt vooralsnog afgewezen door in augustus met een koers van $20.000 wederom onder de ribbon te closen. Ethereum daarentegen beweegt vooralsnog boven de onderkant van deze monthly EMA ribbon, De komende tijd zal duidelijk worden of bitcoin wellicht momentum gaat verliezen ten opzichte van ethereum.
Als we kijken naar de technische analyse van ethereum versus bitcoin (ETHBTC), dan zien we diverse signalen dat ethereum kan uitbreken ten opzichte van bitcoin. Er heeft zich o.a. een zogenaamde cup-and-handle patroon gevormd sinds 2018. Dit is een indicatie is voor een potentiële uitbraak van ethereum ten opzichte van bitcoin. Daarnaast zien we nog een bullish cross op de daily MACD en bullish momentum op zowel de RSI als StochRSI. Het momentum van ethereum versus bitcoin komt ook tot uiting in de relatief hoge volatiliteit tijdens de koersstijgingen van ethereum van de afgelopen weken.
Tot slot zien we ook een interessant momentum ontstaan op basis van de technische analyse van de bitcoin dominantie. De bitcoin dominantie is teruggezakt naar onder 40%. Het momentum van Ethereum speelt daarin zeker een rol, maar gezien de dalende koersen moeten we dit uiteraard ook grotendeels verklaren door beleggers die risk-off gaan door in stablecoins te stappen. Stablecoins als USDT en USDC nemen in dominantie toe.
ADOPTIE CASE
FIFA LANCEERT NIEUW NFT PLATFORM: FIFA+ COLLECT
Met het wereldkampioenschap voetbal van 2022 nog maar een paar maanden van ons verwijderd, heeft wereldvoetbalbond FIFA aangekondigd dat het in samenwerking met Algorand een NFT-platform zal lanceren voor digitale collectibles met voetbalthema. Door deze non-fungible tokens (NFT’s) te kopen, krijgen verzamelaars ook toegang tot wedstrijden, fysieke merchandise en andere voordelen die binnenkort worden aangekondigd.
Volgens een persbericht zal het platform, FIFA+ Collect, later deze maand worden gelanceerd. Het zal beschikken over “betaalbare, inclusieve en toegankelijke” NFT’s, die de belangrijkste momenten uit FIFA World Cup-wedstrijden uitbeelden. Het gaat dan om de mannentoernooien, maar ook de vrouwentoernooien met de FIFA Women’s World Cup.
Wanneer de World Cup eind november in Qatar plaatsvindt, kunnen ook de momenten van dat grote wereldwijde voetbaltoernooi worden omgezet in digitale verzamelobjecten die slechts in beperkte oplage beschikbaar gemaakt zullen worden.
SONY MUSIC DIENT PATENTAANVRAGEN IN MET BETREKKING TOT NFT’S EN DE METAVERSE
Volgens de USPTO-gelicentieerde handelsmerk advocaat Mike Kondoudis heeft de grote platenmaatschappij Sony Music Entertainment handelsmerken aangevraagd die betrekking hebben op non-fungibele tokens (NFT’s) en de Metaverse.
De gigant in de muziekindustrie is onder andere van plan downloadbare opnamen van live-optredens uit te brengen die geauthentiseerd worden met behulp van non-fungibele tokens. Sony Music is ook van plan muziektracks in de vorm van NFT’s uit te brengen, aldus de indiening. Dit terwijl een ander document tevens amusements- en marketingdiensten voor muzikanten en hun opnamen vermeldt.
CONCLUSIE
De wereld kent momenteel grote uitdagingen en op basis van alle macro-economische en geo-politieke ontwikkelingen kunnen we stellen dat een wereldwijde (financiële) crisis waarschijnlijk aanstaande (en wellicht reeds gaande) is. Ondanks een bijna continue downtrend van 2022 blijft algehele paniek en capitulatie op de financiële markten nog uit. De verwachting is dat de rente zal blijven stijgen totdat de inflatie onder controle komt. In de tussentijd wordt de dollar sterker en zet daarmee o.a. de euro onder druk. De maand september zal naar verwachting meer duidelijkheid gaan geven over het monetaire beleid van de US en EU ten aanzien van rentestijging en inflatie en of Europe in staat is om de energiecrisis te de-escaleren.
De digitale markten bewegen nog steeds mee met het sentiment van de financiële markten. Alle ogen zijn echter gericht op de aanstaande Ethereum merge en of Ethereum in staat zal zijn om, wellicht tegen de stroom in, de markt voor digitale assets een impuls te geven.
Adoptie van digital assets gaat ondertussen onverminderd hard door, met name in het NFT / Metaverse en Decentralized Finance domein blijft het ecosysteem zich verder ontwikkelen – zeker nu grote, wereldwijde merken als Instagram, FIFA, Sony Music, Gucci en Ford adoptie stimuleren.
OVERIG KORT NIEUWS UIT DE SECTOR
- Christie’s lanceert venture capital fonds voor NFT startups
- NFTs nu te tonen op Instagram
- Central Bank Digital Curreny (CBDC) van India zal door vier grote banken worden getest
- Ford gaat een big move maken richting de Metaverse!
- PostNL verkoopt unieke NFT-cryptopostzegels (de NL crypto stamps)
- KPMG Pulse of Fintech: Crypto wordt volwassen
- IMF pleit voor wereldwijd regelgevend kader voor crypto currencies
- IMF rapport- “Regulating Crypto: Stricte regels kunnen zorgen voor een veilige ruimte voor innovatie”.