November 2022.

Een overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen op het gebied van digitale assets en relevante macro-economische ontwikkeling.

	October	November	Delta
Total market (Billion)	$971 b	$819 b	-15%
Bitcoin (dollar)	$20.481	$17.170	-16%
Ethereum (dollar)	$1.569	$1.294	-17%
Nasdaq 100 (points)	11.400	12.030	+5%
S&P 500 (points)	3.865	4.078	+5%

KEY TAKEAWAYS

Schokgolf door crypto vanwege faillissement van crypto exchange FTX
Inflatie oktober met 7,7% lager dan verwacht – afvlakking inflatie zet door
Nasdaq en S&P voor de tweede maand op rij in de plus
Exchanges komen met Proof of Reserves
De roep om regulering neemt toe
Adoptie case: NIKE
Adoptie case: PORSCHE
Adoptie case: FIDELITY
Adoptie case: BRAZILIE

Macro-economische ontwikkelingen

Op 2 november werd door de US Federal Reserve (FED) opnieuw een rentestijging van 0.75% bekend gemaakt. De stijging van 0,75% was zoals verwacht, maar de toelichting van FED voorzitter Powell was nog terughoudend. De index die de waarde van de Amerikaanse dollar ten opzichte van een mandje vreemde valuta’s meet, de dollar index (hierna DXY) zette een voorzichtige daling in maar de Nasdaq en S&P stegen nog nauwelijks.

Op 10 november kwam alsnog het positieve signaal waar de markt op zat te wachten, De Consumer Price Index (CPI) data van oktober was met 7,7% lager dan de verwachte 8,1%. De DXY reageerde nu steviger en de sterke dollar zette een flinke daling in. Een dalende dollar index heeft over het algemeen het effect dat beleggers hun dollars liever beleggen. Dit leidt meestal tot een stijging van de Nasdaq en S&P. De Nasdaq kon de maand november uiteindelijk afsluiten boven 12.000 punten (+5,5%) en de S&P sloot de maand op 4.079 punten (+5,5%).

De goede afsluiting van de maand was tevens een gevolg van de speech van Jerome Powell op 30 november. Powell gaf in zijn speech aan dat het tijd is voor de FED om het tempo van monetaire verkrapping terug te schroeven en dat die vertraging al in december doorgevoerd kan worden. Ook gaf hij aan dat de piek van de rente waarschijnlijk wat hoger ligt dan de 4,6% die in september nog werd verwacht. Als laatste gaf hij aan dat de FED de rente voor langere tijd hoog moet houden om er absoluut zeker van te zijn dat de inflatie onder controle gebracht kan worden. Een zogenaamde pivot van verkrappend monetair beleid naar een stimulerend beleid is in 2023 daarmee niet heel waarschijnlijk.

De Europese Centrale Bank (ECB) lijkt aan te sturen op een minder agressieve rentestijging. Als reden wordt genoemd het toenemende risico van een economische recessie. De verwachting is dat de ECB op 15 december de rente zal verhogen met 0.5% om de stijgende inflatie tegen te gaan.

Digitale assets

De correlatie tussen financiële markten en de digitale markt is al langere tijd hoog. Echter, in november bewoog de markt voor digitale assets in tegengestelde richting vanwege het plotselinge faillissement van een van de grootste crypto exchanges ter wereld: FTX van oprichter Sam Bankman-Fried.

Het in mei 2019 opgerichte crypto imperium van miljardair Sam Bankman-Fried is officieel opgedeeld in twee delen: FTX (het handelsplatform waar consumenten crypto konden (ver)kopen) en Alameda Research (het hedge fund). FTX werd in februari 2022 nog gewaardeerd op ruim 32 miljard dollar en Alameda Research had in juli nog ruim 14 miljard dollar aan bezittingen op haar balans staan.

Op 2 november publiceerde Coindesk verslaggever Ian Allison de bevindingen van zijn onderzoek naar Alameda en FTX. De belangrijkste bevinding was dat ruim 5,8 miljard van de totaal 14,6 miljard waarde van de Alameda balans werd gedekt door FTX – en met name de FTT-token, de token van het FTX-handelsplatform. Dit artikel toonde dus aan dat het fundament van Alameda grotendeels rust op een fundament dat bestaat uit de tokenwaarde van het zusterbedrijf FTX, in plaats van op een daadwerkelijk onafhankelijk actief zoals een fiat-valuta, cryptovaluta of een andere asset klasse.

Het rapport van Allison zorgde voor toenemende zorgen in de markt over de onderliggende waarde van de FTT-token, welke uit het niets gecreëerd leek te zijn, en waarmee dus ook de onderliggende waarden van FTX en Alameda Research ter discussie gesteld kon worden. Het verhaal ging viraal, zeker nadat concurrent en ‘s werelds grootste handelsplatform Binance publiekelijk aankondigde alle FTT tokens te verkopen uit zorg over de onderliggende waarde van Alameda, en als gevolg daarvan probeerden steeds meer beleggers uit voorzorg hun fondsen te verzilveren en weg te halen bij FTX. In slechts 72 uur werd ruim 6 miljard dollar onttrokken van het platform, een zogenaamde bankrun was een feit.

FTX werd gedwongen om de onttrekkingen stop te zetten en daarmee werd het vermoeden van een te lage dekkingsgraad van de klanttegoeden werd bevestigd. Binance, heeft nog een onderzoek gedaan naar de mogelijkheid om FTX over te nemen, maar op basis van een snelle due dilligence zagen zij af van de deal. De definitieve ondergang van het miljarden imperium van Sam Bankman-Fried was onvermijdelijk en op vrijdag 11 november vroeg FTX haar “chapter 11” faillissement aan.

De schade van de ondergang van FTX aan het ecosysteem is groot. Honderden miljoenen aan investeringen en vele miljarden aan winsten zijn verdampt. De magnitude van de financiële schade is vooral ook het gevolg van het grootschalige gebruik van “leveraging” tussen partijen in het ecosysteem. Net als bij de ondergang van het Terra Luna Ecosysteem, zijn er ook hier meerdere partijen die in de problemen komen omdat onderlinge financiële posities met FTX en Alameda Research plotseling niet meer gedekt blijken te zijn. Crypto giganten Genesis en Blockfi verkeren reeds op de rand van faillissement en daar zal het waarschijnlijk niet bij blijven. Maar de grootste schadepost is wellicht dat het ecosysteem voor digitale assets opnieuw een flinke deuk in het vertrouwen heeft opgelopen.

Hoe heeft dit kunnen gebeuren? Elke dag komen er nieuwe feiten op tafel over de oorzaak van de FTX-implosie. Een stukje oorzaak is wellicht toe te schrijven aan het feit dat de snelle groei van de industrie het blijkbaar mogelijk maakt dat zeer jonge, vaak onervaren, ondernemers aan het roer komen te staan van een plotseling ontstaan miljarden imperium. De startup FTX is in slechts 3 jaar uitgegroeid tot een imperium van institutionele omvang. Voor een dergelijk uit z’n voegen gegroeid bedrijf, en met het gebrek aan adequaat toezicht en begeleiding, is het niet vreemd te noemen dat het qua operationele aansturing, governance structuur en risico management nog niet voldeed aan de institutionele criteria. Desalniettemin, wordt het bij FTX ook steeds meer duidelijk dat het niet gaat om een incident, maar dat gaat over extreme nalatigheid en moedwillig foutief en frauduleus handelen van de kopstukken van FTX en Alameda Research.

De volgende vraag is: hoe nu verder? Rotte appels als FTX moeten helaas vallen om het ecosysteem schoon te maken. De lucht, veroorzaakt door onderlinge en veelal ongezonde leningen tussen partijen, moet uit het systeem en de bewijzen van de onderliggende waarde van klanttegoeden moet beter inzichtelijk worden. Het vertrouwen moet worden hersteld met o.a. transparantie. Binance heeft daar onlangs het voortouw in genomen met de bekendmaking van een “Proof of Reserves” systeem. Daarbij geven ze inzage in de exacte assets van het bedrijf ter dekking van de assets van klanten. Dit is op basis van de blockchain technologie publiekelijk inzichtelijk. Meerdere exchanges volgen hierin en o.a. Kraken, Coinbase, Gate.io en Crypto.com zijn naar buiten gekomen met data over hun reserves en openstaande posities. Daarnaast heeft Binance het Industry Recovery Initiative gelanceerd: een 1 miljard groot fonds om consumenten te beschermen en de industrie opnieuw te kunnen opbouwen. Het initiatief wordt door meerdere prominente partijen uit het ecosysteem financieel ondersteund.

Verder is het belangrijk voor de toekomst van de industrie dat de blockchain technologie op zichzelf niet de oorzaak is van de ondergang van FTX, sterker nog: bij een crypto exchange die draait op de blockchain, een zogenaamde Decentralized Exchange (DEX), was de FTX problematiek technisch niet mogelijk geweest. Richting de toekomst zullen DEXes daarom naar verwachting een belangrijkere rol gaan spelen.

Maar bovenal wordt de roep voor regulering van de industrie sterker om excessen zoals FTX in de toekomst te helpen voorkomen. Het goede nieuws is dat dergelijke regulering, met of zonder het FTX-drama, sowieso al in gang was gezet. Het lijkt dus vooral een kwestie van tijd voordat het ecosysteem zich gaat herpakken.

TECHNISCHE ANALYSE

De eerste dagen van november zag de markt voor digitale assets er veelbelovend uit. Bitcoin was boven de daily EMA ribbon gekomen en vond, na enige resistance van de 100 Moving Average, support op de EMA ribbon.

Na deze succesvolle retest steeg Bitcoin naar $21.450 en stond daarmee op het punt om uit de trend van een dalende koers (downtrend) te breken, welke inmiddels sinds de top van november 2021 aan de gang is. en om door de 200 moving average te breken. Ethereum zat al boven de 100 moving average en stond op het punt om de 200 moving average te doorbreken.

Aan de hand van de betere outlook van Nasdaq en S&P en een dalende DXY, zag het er naar uit dat Bitcoin en Ethereum door deze weerstand niveaus heen zouden breken en er een periode van herstel zou aanbreken richting het einde van 2022.

De dump als gevolg van het FTX drama gooide echter roet in het eten. Bitcoin viel plotseling hard terug naar $15.600 dollar en Ethereum zakte tot $1.080. Sinds deze dump beweegt Bitcoin tussen de $16K-17K, wat vanuit een Technische Analyse perspectief betekent dat Bitcoin nog steeds in een downtrend zit. Wel zien wij momenteel een “bullish divergence” ontstaan op de wekelijkse timeframe van Bitcoin op zowel de Relative Strength Indicator (RSI) als de Stochastische RSI, wat belangrijke maatstaven zijn voor het momentum van Bitcoin. Een bullish divergence op deze RSI indicatoren betekent dus dat er een positief momentum aan het ontstaan is.

De conclusie is dat Bitcoin en de markt voor digitale assets een goed momentum hadden opgebouwd voor een uitbraak uit de negatieve trend, echter heeft het FTX drama deze eerste poging teniet gedaan. De RSI toont dat het momentum weer wordt opgebouwd , in december zal verder blijken of dit momentum verder wordt opgebouwd en er een tweede poging kan worden gedaan om de dalende trend te doorbreken.

ONCHAIN ANALYSE

De impact van het FTX drama is ook zichtbaar in onze analyse van de data van de blockchain protocollen zelf, de onchain analyse. Het vertrouwen in crypto exchanges heeft een deuk opgeleverd en dat weerspiegelt zich in een enorme outflow van Bitcoin van exchanges naar andere wallets. De voorraad bitcoins op exchanges is gedaald naar het laagste punt in 4 jaar. Onchain analyse toont daarnaast aan dat er een opvallend agressieve accumulatie plaatsvindt van ethereum sinds het FTX drama begin november,

Door de lage Bitcoin prijs van verdienen Bitcoin miners hun kosten niet meer terug. Onchain data toont aan dat bitcoin miners hun bitcoins relatief agressief verkopen. Dit wordt ondersteund door een zichtbare daling van de hash-snelheid en een bearish cross van de hash-ribbon waarbij het 30 dagen gemiddelde het 60 dagen gemiddelde naar beneden kruist, Historisch gezien is dat een signaal voor miner capitulatie.

ADOPTIE CASES

NIKE LANCEERT .SWOOSH

Nike heeft deze maand een grote stap naar web3 gezet met de lancering van .SWOOSH, de nieuwe online marktplaats voor virtuele Nike producten. Volgens Nike zal het digitale platform gebruikers in staat stellen om zelf virtuele producten te ontwerpen, samen met Nike-ontwerpers, en deze als Non Fungible Token (NFT) door te verkopen op het .SWOOSH platform. Hierbij kunnen de amateur ontwerpers ook royalty’s verdienen met de creatie van hun kleding, een revolutionair nieuw model van co-creatie van virtuele fashion dus. Daarnaast zullen virtuele goederen door gebruikers kunnen worden gedragen in andere online omgevingen, zoals de videogame Roblox. Kleding zal dus overdraagbaar zijn tussen verschillende metaverses.

Ron Faris, die eerder de razend populaire app SNKRS van Nike beheerde, kreeg de leiding over een virtuele studio die toezicht houdt op de creatie van virtuele producten. In een interview met Fast Company beschreef Faris virtuele sneakers als een manier om een brug te slaan tussen de digitale en fysieke wereld. Nike ziet een virtuele productmarktplaats wellicht als de volgende logische stap in zijn digitale succes. Het merk zag de online verkoop in de nasleep van de pandemie enorm toenemen, en in maart 2022 waren digitale kanalen en toepassingen goed voor meer dan een kwart van de inkomsten.

PORSCHE LANCERT 911 NFT COLLECTIE

Porsche heeft haar eerste grote web3 project aangekondigd: een unieke NFT collectie van 7.500 unieke Porsche 911’s, waarvan het uiterlijk en de prestaties verder te customizen zijn door de koper van de NFT. In een verklaring geeft Porsche aan dat deze NFT collectie in januari 2023 gelanceerd zal worden, en dat deze digitale Porsche 911 gebruikt kan worden in verschillende games en virtuele werelden (metaverses). Daarnaast zal de NFT collectie ook exclusieve toegang bieden tot “real-world events”.

Verder heeft Porsche bekend gemaakt dat haar web3 strategie veel meer zal gaan omvatten: “Digital art is just one aspect of Porsche’s Web3 strategy. We are working to integrate the potential of blockchain technology into existing and future processes and solutions”.

FIDELITY INVESTMENTS LANCEERT CRYPTO APP

Fidelity Investments, een van de grootste Amerikaanse vermogensbeheerders, heeft de mobiele app ‘Fidelity Crypto’ gelanceerd. Met deze app kunnen alle Fidelity klanten in digitale assets (crypto) handelen. De tak binnen Fidelity die zich volledig richt op digitale activa is Fidelity Digital Assets. Op Fidelity Crypto gaat Fidelity zijn klanten ook van educatie voorzien op het gebied van cryptocurrencies en de onderliggende technologie van blockchain om zoveel mogelijk ondersteunig te bieden aan alle klanten.

Enkele weken geleden maakte Fidelity ook bekend dat het bij verschillende Amerikaanse pensioenfondsen van Fidelity mogelijk is om in bitcoin te investeren. Fidelity maakt het voor zijn werknemers mogelijk om tot 20 procent van hun pensioenpot in Bitcoin te investeren. Het eerste bedrijf dat van het pensioenfonds van Fidelity gebruik wilde maken is niemand anders dan Microstrategy, de grootste beursgenoteerde bitcoin holder ter wereld.

BRAZILIE LEGALISEERT CRYPTO ALS BETAALEENHEID

In Brazilië heeft het Braziliaanse Huis van Afgevaardigden een wetsvoorstel goedgekeurd dat cryptocurrencies legaliseert als middel om te betalen voor goederen en diensten. Een belangrijke stap voor het land waar crypto al zeer populair is. Overigens is dit niet het eerste positieve wapenfeit van Brazilië op het gebied van crypto. Het land is namelijk ook het Latijns-Amerikaanse land met de meeste actieve crypto ETFs. Verder bieden de meeste grote banken en brokers van Brazilië ook de mogelijkheid om in crypto te investeren.

Even Itaú, een van de grootste private banken van het land, werkt momenteel aan de mogelijkheid om assets te tokeniseren. Hierbij moet je bijvoorbeeld denken aan het in blockchain tokens gieten van vastgoed en andere vormen van investeringen. In de nieuwe cryptowet van Brazilië staan geen plannen voor een central bank digital currency (CBDC). Dat is opvallend, gezien het land ook op dat front flinke stappen zet. Dit jaar is Brazilië bijvoorbeeld begonnen met pilots om de nieuwe digitale valuta te testen. Het doel is om de munt in 2024 op de markt te brengen.

CONCLUSIE

Het macro economisch sentiment vertoont heel langzaam iets verlichting. De rentestijging was met 0,75% stijging zoals verwacht en de inflatiecijfers van oktober waren met 7,7% zelfs beter dan de verwachte 8,1% inflatie. De Nasdaq kon de maand november uiteindelijk afsluiten boven 12.000 punten (+5,5%) en de S&P sloot de maand op 4.079 punten (+5,5%).

Hoe anders verliep het in de maand november voor digitale assets. De plotselinge implosie van FTX duwde Bitcoin naar een nieuw dieptepunt in 2022 van $15.513 en zet de hele markt onder druk. De schade van de ondergang van FTX aan het ecosysteem is groot. Honderden miljoenen aan investeringen en vele miljarden aan winsten zijn verdampt. De nasleep van FTX is ook nog niet voorbij. De komende tijd zal blijken welke andere partijen in de problemen gaan komen als gevolg van de FTX-implosie. Crypto giganten Genesis en Blockfi verkeren al op de rand van faillissement en daar zal het waarschijnlijk niet bij blijven.

De grootste schadepost is dat het ecosysteem voor digitale assets opnieuw een flinke deuk in het vertrouwen heeft opgelopen. De potentie van de blockchain technologie is echter onveranderd. Aan de hand van transparantie van exchanges en met meer toezicht en regulering zal het ecosysteem moeten herstellen en verder bouwen.

De technische analyse toont daarbij de eerste positieve signalen voor een mogelijk doorbraak van de negatieve trend in de Bitcoin koers, in de komende periode zal blijken of er nog andere partijen hard getroffen zijn door het omvallen van FTX en wat hiervan de impact is op het digital assets ecosysteem.

OVERIG KORT NIEUWS UIT DE SECTOR

Interested in our services?

Contact us.

Contact